آزمایشگاه مکانیکی

آزمایشگاه مکانیکی بنیاد علوم کاربردی رازی قابلیت ارائه خدمات آزمون‌های کشش، فشار، ضربه، چقرمگی، خمش، بازخم، ترکمتری، فشار هیدرواستاتیک روی انواع محصولات فلزی از قبیل ورق، لوله، تیرآهن و مقاطع طویل، نبشی و ناودانی، میلگردهای آج‌دار و ساختمانی، انواع اتصالات مانند فلنج، زانوئی، پیچ و مهره، مقاطع جوشکاری شده و... را دارا می‌باشد.

آزمون کشش:

آزمون کشش (آزمون کشش مهندسی)؛ برای نشان‌دادن اطلاعات اساسی درباره‌ی استحکام مواد و به عنوان آزمونی برای پذیرش خصوصیات ماده کاربرد زیادی دارد. در آزمون کشش نمونه تحت نیروی کششی یک بعدی که به صورت پیوسته زیاد می‌شود، قرار دارد و این در حالی است که ازدیاد طول نسبی کششی نیز به طور همزمان مشاهده می‌شود.

شکل و اندازه منحنی تنش-کرنش هر فلز به ترکیب شیمیایی، عملیات گرمایی، تاریخچه قبلی، تغییر شکل مومسان و آهنگ کرنش، دما و حالت تنش در هنگام آزمون بستگی دارد. استحکام کششی، استحکام تسلیم، درصد ازدیاد طول نسبی و کاهش سطح مقطع، پارامترهایی هستند که در تشریح منحنی تنش-کرنش هر فلز به کار می‌روند. دو پارامتر اول معرف استحکام و دو معیار بعدی معرف شکل‌پذیری هستند.

آزمایشگاه مکانیکی بنیاد رازی، مجهز به دستگاه‌های آزمون کشش 500 کیلوگرم، 10 تن، 50 تن و 100 تن بوده و این گستره باعث افزایش قابلیت انجام آزمون‌های متنوع، در دماهای مختلف می‌شود.

آزمون ضربه:

برای تعیین تمایل ماده به داشتن رفتار ترد یا چکش‌خوار، انواع مختلف آزمون‌های ضربه کاربرد دارد. این نوع آزمون، تفاوت‌های بین مواد را آشکار می‌کند که در آزمون کشش قابل مشاهده نیستند. برای آزمون ضربه با شیار، دو دسته نمونه استاندارد وجود دارد: 1) نمونه‌ی شارپی با مقطع مربعی شکل و شیار V شکل 45 درجه و یا U شکل که به صورت افقی قرار می‌گیرد. 2) نمونه ایزود با مقطعی مربع یا دایره شکل و شیار جناغی که به صورت عمودی قرار می‌گیرد.

کمیت اصلی که در آزمون ضربه اندازه‌گیری می‌شود، انرژی جذب شده در شکست نمونه است. بعد از شکست نمونه‌ی آزمون، آونگ به ارتفاعی بر می‌گردد که این ارتفاع با افزایش انرژی جذب شده در شکست کم می‌شود. انرژی جذب شده در شکست که معمولاً بر حسب ژول بیان می‌شود، مستقیماً از روی صفحه‌ی مدرج دستگاه ضربه خوانده می‌شود.

آزمون ضربه با نمونه‌ی شیاردار هنگامی معنی پیدا می‌کند که در گستره‌ای از دما انجام شود تا دمایی که در آن گذار چکش‌خواری به تردی رخ می‌دهد تعیین شود.

این آزمایشگاه مکانیکی مجهز به دستگاه آزمون ضربه با گستره 300 ژول می‌باشد و توانایی انجام آزمون ضربه در دماهای مختلف (400 درجه سانتی گراد تا 196- درجه سانتی‌گراد) را داراست.

آزمون خمش؛

آزمایش انحنا یا خمش، یکی از ساده‌ترین آزمایش‌هاست و معمولاً برای مواد تردی استفاده می‌شود که دارای رفتار الاستیک خطی هستند.

دو نوع اصلی آزمایش خمش به نام‌های آزمون‌های خمش سه نقطه‌ای و چهارنقطه‌ای وجود دارند.

در آزمایشگاه مکانیکی بنیاد علاوه بر دستگاه‌های کشش که قابلیت انجام آزمون خمش را دارند، به دلیل وجود دستگاه‌ خمش هیدرولیکی، امکان انجام آزمون خمش به گونه‌ای تخصصی‌تر فراهم می‌شود. که این عوامل باعث افزایش قابلیت انجام آزمون خمش در گستره‌های مختلف می‌شود.

زبری سطح؛

زبری، میزانی برای تعیین بافت سطح است و با تعیین میزان تغییرات عمودی بر سطح نسبت به سطح صاف واقعی تعیین می‌شود. در صورتی که تغییرات زیاد باشد، سطح زبر، و در صورت کم بودن صاف است. این کمییت نقش مهمی در تعیین اثر متقابل اشیا باهم داشته و با دانستن آن بسیاری از رفتارهای اجزا مکانیکی قابل پیش‌بینی خواهد بود.

در تجهیزات معمول برای اندازه‌گیری زبری که به زبری سنج معروف هستند از روش تماسی استفاده می‌شود و یک pick up نظیر سوزن‌های گرامافون روی سطح حرکت کرده و با توجه به تعداد نوسانات و حداکثر جابه‌جایی می‌تواند زبری سطح را مشخص کند.

دستگاه اندازه‌گیری زبری سطح از دیگر تجهیزات آزمایشگاه مکانیکی بنیاد می‌باشد که دستگاه پرتابل بوده و قابلیت انجام آزمون در محل پروژه را فراهم می‌آورد. این دستگاه براساس فناوری روز و استانداردهای مهمی همچون ISO و JIS ساخته شده است.

در کنار انجام آزمون‌های گوناگون، کالیبراسیون دستگاه‌ها به عنوان یک امر ضروری در راستای صحه‌گذاری بر آزمون‌ها و نتایج آن‌ها دنبال می‌گردد. برای مثال به منظور صحه‌گذاری بر آزمون ضربه، کالیبراسیون آن به دو روش مستقیم و غیر مستقیم صورت می‌گیرد. در روش مستقیم زوایا، سرعت، وزن و اجزای مختلف دستگاه اندازه‌گیری شده و نتایج مورد نیاز با پردازش این اطلاعات مهیا می‌شود. در روش غیر مستقیم با استفاده از چند نمونه‌ی مرجع که از نمونه‌های ساخت مراجع معتبر جهانی و دارای گواهی CRM است؛ صورت می‌گیرد. در دستگاه کشش فنر پارامترهای سرعت، جابه‌جایی و نیرو کالیبره می‌شوند. به منظور کسب نتایج دقیق‌تر، نیرو در دو جهت مختلف کشش و فشار کالیبره می‌شوند.